Wat we doen is op zich niet uniek. Verschillende scholen in Vlaanderen werken met laptops. Uit gesprekken met veel van die directies bleek dat er bij aanvang van hun laptopprojecten telkens dezelfde valkuilen opdoken. De meest voorkomende valkuil was dat er binnen het leerkrachtenkorps vaak een verschillende visie leefde over het gebruik van de laptops en hoe deze ingezet moesten worden.
Het is dus belangrijk om als team en school dezelfde filosofie toe te passen. De visie is eenvoudig en duidelijk: de laptop dient verweven te worden in de lessen. Dit betekent dat je als leerkracht geen extra inhoud of content dient te creëren bovenop je bestaande lessen maar bepaalde zaken aanpast of vervangt. Door de laptops op die manier aan te wenden, kunnen we veel flexibeler inzetten op en werken binnen leersituaties. Het is essentieel om de laptop te gebruiken op het moment dat dit belangrijk is voor het leerproces.
Spreek met je leerlingen af hoe we te werk gaan. Laten we even alles samen overlopen!
- Transport
We leren onze leerlingen aan om zorgzaam met hun materiaal om te gaan. Dit geldt evenzeer voor de laptop. Elke laptop is voorzien van een beschermhoes en bijna alle leerlingen hebben een laptoplocker aangeschaft. Maak hen erop attent dat de laptop steeds mee naar huis genomen moet worden. Ze zijn verzekerd voor diefstal en schade onderweg en thuis maar niet op school.
- Klep toe!
Het is belangrijk dat onze leerlingen mee zijn in het verhaal. Alle eerstejaars beschikken immers over diezelfde kleine laptop en moeten deze in elke les kunnen gebruiken als de leerkracht dit vraagt. We willen echter vermijden dat ze allen binnenkomen, zich zetten en zonder enige aanleiding beginnen te tokkelen op hun laptop. We hanteren daarom de Klep toe!-filosofie. Dit betekent concreet dat de leerkracht, als pedagogisch leider, bepaalt wanneer de laptop open en dicht gaat. Hierover is geen discussie mogelijk. Ook als leerlingen binnen een leersituatie misbruik maken van de laptop (Messenger, Instagram, Facebook, obscure sites, …) reageer je als leerkracht kordaat en vraag je dat de leerling in kwestie de laptop sluit.
Het is essentieel om de laptops didactisch zinvol te gebruiken. Daarbij wil ik expliciet aandacht besteden aan het tegengaan van het risico van ‘afleiding’. Vaak wordt er gezegd dat leerlingen op allerhande sites en media zitten, in plaats van bezig zijn met de leerstof. Volgens mij moet daar vooral pedagogisch-didactisch correct mee om gegaan worden, zonder daarbij zaken te verbieden en af te sluiten. Ik denk dat we allemaal nog wel herinneren hoe vroeger bepaalde sites in Atheneum Schoten en Schilde werden afgesloten en welke problemen dat met zich mee bracht. Over het betuttelende aspect wil ik me zelfs niet uitspreken.
- Delenderwijs
De transversale eindtermen rond het gebruik van digitale media en toepassingen zijn zeer duidelijk. Leerlingen moeten in staat zijn om digitale media te gebruiken om te kunnen creëren, te participeren en te interageren met elkaar en met de leerkrachten.
Graag refereer ik naar het aanleren als ‘We leren het delenderwijs’. Dit leren stoelt op drie grote componenten:
1. We leren onze leerlingen een aantal basisvaardigheden aan van diverse tools (bijvoorbeeld online- en offline tekstverwerking, rekenblad, ….) zodat ze in staat zijn om zelf op een efficiënte manier inhouden te creëren. We leren hen ook hoe ze deze inhouden samen kunnen ontwikkelen en delen met elkaar.
2. Voor het oplossen van problemen, het opzoeken en verwerven van informatie en het creëren van inhouden is het belangrijk dat jongeren inzicht verwerven in de onderliggende werking van de (informatie)technologie.
3. Jongeren ontdekken en zijn zich bewust van de manier waarop de digitalisering het leven en de relatie met anderen beïnvloedt. Mediawijsheid is het kernwoord van deze component.
